Yüksek vergi yüzünden hepsi sahipsiz! 9 milyon 'akiya evi' başlarına nasıl bela oldu?
12.05.2024 - 06:52 | Son Güncellenme:
Dünya, son günlerde barınma problemiyle karşı karşıya. Nüfusun artmasıyla birlikte küresel çapta ciddi bir barınma sorunu yaşanıyor olsa da bu sorun Japonya'yı pek ilgilendirmiyor gibi gözüküyor. Peki, terk edilmiş ve kullanılmayan ev sayısının 9 milyona ulaştığı Japonya'da neler oluyor?
Derleyen: Fazilet Şenol / Milliyet.com.tr - Yaklaşık 125 milyon nüfusa sahip olan 'Güneşin doğduğu ülke' Japonya'da, yapılan son tahminlere göre yaklaşık 9 milyon boş ev bulunuyor. Üstelik bu sayı konut başına üç kişi olmak üzere yaklaşık 26 milyon kişinin yaşadığı Avustralya'nın tüm nüfusunu barındırmaya yetiyor. Peki, 'akiya' (boş ev) olarak tanımlanan yaklaşık 9 milyon bina neden sahipsiz?
Geçtiğimiz günlerde İngiliz basın kuruluşu olan The Guardian'da yer alan haberdeki bilgilere göre, akiya evleri olarak bilinen boş evlerin sayısında önemli bir artış yaşanıyor. Yetkililer, 2018 yılında yapılan son çalışmadan Ekim 2023'e kadar akiya evlerinin sayısında yarım milyonluk bir artış yaşandığını ifade ediyor.
ŞEHİRLER İÇİNDE DE ARTIYOR
Akiya evlerinin giderek artmasının temel nedeninin Japonya'nın kırsal kesimlerdeki nüfusun azalması olduğu belirtilirken, bu tür mülkleri miras yoluyla devralan kişilerin çoğunun bu mülklerde yaşamak istemediği ifade ediliyor. Mülk sahiplerinin bu evlerde yaşamak istemiyor olmasına rağmen bu evleri yıktırmaması, sayısının her geçen gün artmasına sebep oluyor. Bu durumun sadece kırsal kesimler için geçerli olmadığını ifade eden araştırmacılar, kentsel yerleşimler içinde de çok sayıda kaderine terk edilmiş evler bulunduğunu belirtiyor.
Boş evlerin toplam sayısının Japonya genelindeki tüm evlerin yüzde 14'üne denk geldiği tahmin ediliyor. Ancak birçok kişiye göre bu sayı tahmin edilenden daha fazla. Nomura Araştırma Enstitüsü tarafından yapılan bir çalışmada akiya evlerinin sayısının ülke genelinde 11 milyona ulaştığı, 10 yıl içinde boş kalan evlerin ülke genelindeki konutların yüzde 30'undan fazlasını oluşturacağı tahmin ediliyor.
EN BÜYÜK NEDENİ VERGİ SİSTEMİ
İncelenen akiya evlerinin yaklaşık 4 buçuk milyonunun kiralanabilir ve kullanılabilir durumda olduğu ifade edilirken, bu evlerin şehir merkezlerinden uzak olduğu için kiralık ev arayan insanlar için tercih edilmediği belirtiliyor. Yaklaşık 4 milyon akiya evinin akıbeti hakkında net bir bilgi bulunmuyor. Sayıları 9 milyona ulaşan boş evlerin sadece 330 bininin satışa sunulduğu biliniyor.
Terk edilmiş evlerin sayısının giderek artmasının arkasındaki en önemli nedenlerden birinin Japonya'da bulunan vergi sistemi olduğu belirtiliyor. Japonya'da boş kalan arazilerden üzerinde bina bulunan arazilere oranla daha fazla vergi alınıyor. Bu da eski evlerin yıkılmasının maliyetini artırırken aynı zamanda birçok kişinin bu tarz evleri miras olarak devralmaktan kaçınmasına neden oluyor.
GELENEKSEL EVLERE OLAN İLGİ ARTIYOR
Ülke genelinde terk edilmiş bina sayısı artış eğilimindeyken, yabancıların geleneksel evlere olan ilgisinde de önemli bir artış mevcut. Başkent Tokyo'nun güneyinde bulunan Izu Yarımadası'nda satın aldıkları boş kalmış evleri yenileyerek kiralayan Hana Sakata ve kocası, yabancı turistlerin geleneksel Japon evlerinde konaklama deneyimine olan ilgisinin yüksek olduğunu ve talebin şu anda arzı geride bıraktığını belirtiyor.
Terk edilmiş olan evlerin yenilenme sürecinin oldukça maliyetli olduğunu dile getiren Hana, ülke genelinde geleneksel marangozluk becerilerinin tükendiğini ifade ederek şunları ekledi:
"Özellikle yabancılar arasında, Japonya'da bulunan boş evlerin çok ucuz fiyatlara satın alınabileceğine yönelik abartılan bir efsane var. Ancak bu uzun vadede çok yüksek maliyetlere sebep olabilecek bir durum. Eski bir evi satın aldığınızda bunu yenileyebilecek müteahhit bulmanız oldukça zor. Geleneksel marangozluk becerileri de giderek tükeniyor. Maliyetlerin artması sebebiyle son 10 yılda çok fazla yabancının satın aldığı evi boş bıraktığını gördü."
Nüfus artışı konusunda ciddi problemlere sahip olan Japonya, bu konudaki eksikliklerini göçmen işçilerle kapatmaya çalışıyor olsa da bu konuda yaşanan sıkıntının farklı faktörlerle birleşmesiyle birlikte oluşan boş konut sıkıntısına henüz net bir çözüm bulunabilmiş değil. Bu durumun üzerine Japonların genel olarak ikinci el konutlar yerine sıfır konutlar tercih etmesi, ülkedeki terk edilmiş konut sorununu da her geçen gün giderek artırıyor.
